مراقبت از زخم پس از ختنه

پس از ختنه پزشکان پماد نفتی (وازلین) را بر روی زخم اعمال کرده و آلت تناسلی کودک را در گازی می پوشانند تا از چسبیدن زخم به پوشک وی جلوگیری شود. خونریزی بسیار کمی بعد از ختنه وجود دارد، اگرچه ممکن است هنگام اولین بار پانسمان را کمی از خون لبه برش یا پوشک مشاهده کنید، اما این به طور کلی به خودی خود متوقف می شود.

پس از انجام عمل باید مراقبت‌های لازم تا زمان بهبودی انجام شود. این مراقبت ها شامل موارد زیر است:

• پس از هربار تعویض پوشک از گاز جدیدی استفاده کنید.
• استفاده از پمادهایی که پزشک پس از عمل تجویز می‌کند پس از هر بار شستشو الزامی است.
• پوشک فرزند خود را محکم نبندید؛ چراکه نباید به آلت کودک فشاری وارد شود.
• لباس‌های راحتی به فرزند خود بپوشانید. پوشیدن لباس های سبک و گشاد به مدت 2 یا 3 روز پس از عمل نیز به شما کمک می کند تا در حین بهبودی حساسیت به آلت تناسلی نرسد.

برخی از والدین تصور می‌کنند حمام کردن نوزاد پس از انجام ختنه مشکلی را ایجاد نمی‌کند. اکثر متخصصان اطفال توصیه می‌کنند که باید در هفته‌های ابتدایی با استفاده یک اسفنج فرزند خود را تمیز کنید. در واقع زمانی می‌توانید فرزند خود را حمام ببرید که روند بهبودی را مشاهده کنید.
مشاهده روند بهبودی به این معنی نیست که با استفاده از صابون ناحیه جراحی شده را ماساژ دهید. تنها باید با استفاده از آب گرم شستشو ملایمی انجام گیرد. پس از بهبودی کامل می‌توانید شستشو با آب و صابون را انجام دهید. هرگز از محصولات حمام قابض و مخصوص استفاده نکنید. اکثر پزشکان توصیه می کنند منطقه را با آب گرم تمیز کنید. اگر مدفوع روی آلت تناسلی قرار داشته باشد می توان از آب صابونی برای پاک کردن آن به آرامی استفاده کرد.

موارد مهم در حمام کردن نوزاد ختنه شده

• پس از ختنه به روش حلقه گذاری، طبق معمول نوزاد یا کودک را حمام کنید و (اگر توصیه خاصی توسط پزشک نوزادان و اطفال داده نشده) بگذارید محل ختنه درمعرض هوا باشد.
• اگر از روش جراحی استفاده شده، نوزاد با پانسمان مرخص خواهد شد. اجازه دهید پانسمان خودش جدا شده و بیفتد (مگر آن که پزشک معالج دستور خاصی داده باشد) اگرپس از 5 – 4 روز پانسمان جدا نشد در حمام پس از خیس شدن به آرامی آن را از روی آلت نوزاد جدا کنید. پس از آن هم نیاز به پانسمان ندارد.
• برای پیشگیری از تنگی مجرا، تا یک ماه ادرار کودک با آب شسته شود. و به مدت 4 – 3 ماه ،پس از هربار تعویض پوشک و نیز پس از استحمام، محل نوک آلت کودک را با پماد ویتامین A یا وازلین طبی چرب نمایید. (از پماد زخم هم می توان استفاده کرد)
• ممکن است اولین نوبت ادرار پس از ختنه چند ساعتی طول بکشد. اگر احساس کردید بی قراری کودک به علت ادرار نکردن است، حمام گرم ممکن است کمک کننده باشد. در صورت ادرار نکردن کودک، به پزشک متخصص اطفال یا اورژانس بیمارستان مراجعه نمایید.

• در صورت نیاز از پانسمان استفاده کنید

نظر پزشکان در ‌این رابطه متفاوت است. شما باید طبق دستور پزشک کودک خود، عمل کنید. اگر دستور استفاده از پانسمان است، پس از هر بار شستشو بانداژ را تعویض کرده و قبل از پانسمان کردن از پماد استفاده کنید.

اگر استفاده از پانسمان توصیه نشده است، می‌بایست چندین بار در روز پوشک را تعویض کرده و پس از هر بار تعویض، از پماد مخصوص استفاده کنید.

• توجه به روند بهبودی نوزاد

نوزادان پس از انجام این عمل دچار عارضه‌های خفیف مانند قرمزی، تورم و خونریزی جزئی خواهند شد. تمامی این علائم پس از عمل کاملاً طبیعی است و مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

در اغلب نوزادان روند بهبودی طی ۷ الی ۱۰ روز انجام می‌شود. در صورتی که ظرف دو هفته بهبودی را در نوزاد خود مشاهده نکردید، می‌بایست به پزشک متخصص مراجعه کنید تا معاینات لازم را انجام دهد.

نکاتی که باید در روند بهبودی به آن‌ها دقت داشته باشید

خوب است که حین مراقبت از نوزاد خود، مراقب علائم غیرطبیعی نیز باشید. برخی از علائم غیرطبیعی مانند عفونت همراه با قرمزی آلت ممکن است خطراتی برای نوزاد شما به همراه داشته باشد.

چنانچه عفونت ایجاد شده همراه تب باشد، می‌بایست فوراً به پزشک متخصص نوزادان مراجعه کنید. این نکته را به یاد داشته باشید که مشاهده کوچک‌ترین عفونت در نوزاد مهم است و باید سریعا پیگیری‌های لازم انجام گیرد؛ چرا که درمان آنها باید با دقت و حساسیت بیشتری انجام شود.

همچنین در برخی از مواقع نوزاد در هنگام خم شدن گریه می‌کند، در این مواقع نیز باید کلیه حالات فرزند خود را با دکتر متخصص ختنه نوزاد خود در میان بگذارید.

مراقبت های لازم جهت کاهش عوارض ختنه کردن

شایع ترین عوارض بعد از ختنه به غیر از خونریزی و عفونت، تنگی مجرای ادرار نوزاد بعد از ختنه و همین طور چسبندگی پوست آلت به کلاهک در کودک است. والدین گرامی معمولا با این مشکلات بعد از ختنه کودک خود رو به رو می شوند

برای جلوگیری از تنگی نوک مجرای ادرار نوزاد بهتر است در روزهای اول بعد از ختنه به کودک خود مایعات بیشتری بدهید، همچنین ناحیه نوک آلت و محل ختنه را با وازلین چرب کنید.

پماد بعد از ختنه برای جلوگیری از چسبندگی

در ۱۰ روز اول بعد از ختنه هر گاه خواستید پوشک بچه را عوض کنید، بین پوست و کلاهک فاصله دهید و  پماد جنتامایسین و یا تتراسایکلین را به آن ناحیه بزنید تا از چسبندگی پوست آلت به کلاهک آلت نوزاد جلوگیری کند. اگر چسبندگی کم باشد با بزرگ شدن نوزاد و بزرگ شدن آلتش به خودی خود پوست جدا می شود. در صورت زیاد بودن چسبندگی پوست به کلاهک نیاز دارید به پزشک مراجعه نمایید.

به‌طور کلی بهتر است پس از ختنه به مدت ۴ هفته با پزشک در ارتباط باشید تا نکات لازم را به شما بازگو کند. همچنین اگر فرزندتان تحت نظر پزشک باشد از بروز بسیاری از عارضه‌های پس از عمل پیشگیری خواهد شد.

کلام آخر و توصیه پزشکی

نگهداری و مراقبت‌های پس از ختنه بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا در صورت هرگونه بی‌دقتی ممکن است آسیبی به کودک وارد شود. اولین اقدام مهم، افزایش آگاهی نسبت به مراقبت‌های پس از انجام ختنه است. در این حین حتما با پزشک متخصص ختنه نوزاد خود جهت مراقبت های مورد نیاز در ارتباط باشید تا آگاهی های لازم و اصول بهداشتی موردنیاز به شما منتقل گردد.

اگر از تمامی مراقبت‌ها آگاه باشید، به‌ راحتی می‌توانید از فرزند خود مراقبت کنید تا در نهایت در مدت‌ زمان دو هفته به‌‎طور کامل بهبود یابد.

مطب دکتر بهروز سلطانی متخصص کودکان و نوزادان آماده ارائه کلیه خدمات پزشکی کودکان و نوزادان دلبند شما جهت دریافت خدمات معاینه زردی، چک آپ دوره ای و انواع جراحی سرپایی ختنه، سرم تراپی با شماره های ۰۲۱۶۶۹۱۲۹۸۵ – ۰۲۱۶۶۹۱۳۰۱۴ در تماس باشید.