چرا زردی نوزاد باید جدی گرفته شود؟

مقادیر بالای زردی نوزادان، می‌تواند مشکلات و آسیب‌های دائمی و غیرقابل برگشت از نظر حرکتی، شنوایی و گفتاری بوجود آورد.

دقت کنید اگر قضاوت میزان زردی نوزاد توسط افراد غیر متخصص و بدون تجربه انجام شود، می‌تواند نتیجه بدی به دنبال داشته باشد، پس مسئله باید توسط پزشک متخصص بررسی شود.

نکاتی مهم درباره زردی نوزاد

در مواجه با زردی نوزاد به این نکات باید توجه شود:

🔸 زردی در روز اول تولد غیر عادیست و باید توسط پزشک متخصص زردی نوزاد بررسی شود.

🔸 علائمی مانند همراه بودن زردی با تب، بی‌حالی و شیر نخوردن بسیار مهم است و حتما باید توسط پزشک بررسی شود.

🔸 سابقه داشتن نوزاد قبلی در خانواده که مبتلا به زردی بوده و درمان‌های پیشرفته مثل تعویض خون یا فوتوتراپی در بیمارستان را داشته، بسیار در بررسی نوزاد زرد مهم است.

مکانیزم فتوتراپی به چه شکل است؟

فتوتراپی باعث تغییر بیلی ‌روبین به ترکیباتی که از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شوند می‌گردد. نور با طول موج مخصوص می‌تواند بیلی ‌روبین را به دو مؤلفه به نام‌های لیمیروبین و فوتوبیلیروبین تجزیه می‌کند. این دو ماده شیمیایی ایزومرهای بیلی‌روبین هستند به این معنی که از اتم‌های مشابه ساخته شده‌اند اما ساختار آنها متفاوت است. این طول موج‌ها در لامپ‌های فلورسنت نیز ساخته می‌شوند. وقتی که این نورها در پوست نفوذ می‌کنند باعث می‌شوند که بیلی ‌روبین به ایزومرها تجزیه شده و بدون این که وارد کبد شود از بدن دفع شود.

نکته هایی مهم از درمان زردی نوزاد با فتوتراپی

در صورتی که پزشک متخصص اطفال و نوزادان، درمان فتوتراپی و نوردرمانی در منزل را توصیه کرد، به این نکات حتما توجه کنید:

۱) به هیچ‌وجه دستگاه را از افراد متفرقه و سودجو که در فضای مجازی تبلیغات می‌کنند تهیه نکنید و حتما از خود پزشک متخصص یا شخصی که پزشک توصیه می‌کند دستگاه را تهیه کنید.

۲) هنگامی که نوزاد تحت درمان زردی نوزاد با فتوتراپی (چه در منزل و چه در بیمارستان) قرار می‌گیرد، بدلیل اثر گرمایش دستگاه فتوتراپی، مقدار زیادی آب از دست ‌می‌دهد، بنابراین تغذیه منظم نوزاد با شیر بسیار حائز اهمیت است.

قبل از درمان نوزاد به روش فتوتراپی

IV یک لوله کوچک است که در سیاهرگ نوزاد قرار داده می‌شود تا به کودک غذا و داروها رسانده شود.

۱) آزمایش خون

پزشک متخصص زردی نوزاد نمونه خون نوزاد را برای تعیین سطح بیلی ‌روبین موجود در آن مورد آزمایش قرار می‌دهد. وی ممکن است چند مرتبه از خون نوزاد نمونه‌برداری کرده و آن را مورد آزمایش قرار دهد.

۲) تغذیه نوزاد

نوزاد شما در حین انجام فتوتراپی به طور عادی تغذیه می‌شود. ممکن است نیاز باشد که به او شیر بیشتری داده شود تا بیلی‌روبین خون از طریق مدفوع سریع‌تر دفع شود. پزشک در هنگام تغذیه کودک چراغ‌ها را خاموش می‌کند.

۳) نظارت بر عملکرد قلب

که به آن ECG یا EKG نیز گفته می‌شود شامل پدهای چسبی است که روی پوست سینه نوزاد قرار داده می‌شود تا فعالیت‌های الکتریکی قلب او را ثبت کند. این کار برای نظارت بر واکنش قلب در حین انجام فتوتراپی انجام می‌شود.

۴) ورودی و خروجی

پزشک باید بداند که نوزاد شما چه مقدار مایعات شامل شیر مادر، شیرخشک یا مایعات از طریق لوله‌های درون وریدی مصرف کرده است. به پزشک متخصص نوزاد در مورد چگونگی و مدت زمان تغذیه نوزاد با شیر مادر یا شیر خشک توضیح دهید. همچنین پزشک باید در مورد میزان دفع ادرار و مدفوع نوزاد اطلاع داشته باشد. در صورت نیاز پوشک‌های کودک را که عوض کرده‌اید نگه دارید تا پزشک آنها را وزن کرده و میزان خروجی مدفوع و ادرار را مشخص کند.

۵) علائم حیاتی

پزشک فشار خون، ضربان قلب، نرخ تنفس و دمای بدن نوزاد را مورد بررسی قرار می‌دهد. آنها همچنین به صدای قلب و ریه‌های نوزاد از طریق استتوسکوپ گوش می‌دهند. پزشک این علائم را برای اطلاع یافتن از وضعیت نوزاد مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد.

زمان فتوتراپی و انتخاب شدت نور در دستگاه زردی نوزاد

نور مورد استفاده در دستگاه فتوتراپی نیز در تعیین مدت زمان فتوتراپی دخیل است. اگر زردی نوزاد شدید باشد و سطح بیلی روبین خون وی بالا باشد باید برای کاهش سریع بیلی روبین سریعا اقدام شود همچنین در این زمان از دستگاه فتوتراپی قوی تری با لامپ هایی با نور شدید می توان استفاده نمود.

این دستگاه می تواند در مدت زمان کوتاهی سطح بیلی روبین را به حد نرمال برگرداند. از این رو شدت نور فتوتراپی نیز در مدت زمان فتوتراپی موثر است. استفاده همزمان از انواع روشهای فتوتراپی اعم از: دستگاه زردی نوزاد پتوی فتوتراپی یا فیبرهای نوری نیز می تواند در کاهش سریع بیلی روبین موثر باشد.

حین درمان نوزاد به روش فتوتراپی

یک یا چند لامپ در بالای سر نوزاد قرار داده می‌شود. لباس‌های کودک را به جز پوشک از بدنش خارج می‌کنند و او را به پشت می‌خوابانند تا بیشترین میزان نور به بدن وی تابیده شود. همچنین ممکن است نوزاد روی یک تشک نوری منعطف خوابانده شود. یا پزشک متخصص نوزادان او را در یک پد نور بپیچاند.

روی چشم‌های نوزاد یک چشم‌بند قرار داده می‌شود تا چشم‌های او در برابر نور مصون و محفوظ بماند.

پزشک نوزاد را به دقت تحت نظر می‌گیرد. زمانی که سطح بیلی ‌روبین خون نوزاد به اندازه کافی پایین آمد، چراغ‌ها خاموش می‌شوند. 24 ساعت پس از اتمام درمان، دوباره خون نوزاد مورد آزمایش قرار می‌گیرد تا سطح بیلی‌روبین خون وی ارزیابی شود. اگر سطح بیلی‌روبین خون به اندازه کافی پایین آمده باشد، درمان به اتمام رسیده است.

زردی طول کشیده چیست و چرا رخ می دهد؟

به زردی که بیش از 15 روز از زمان تولد ادامه پیدا کند، زردی طول کشیده می‌گویند.

و می‌تواند ناشی از علت‌های زیر باشد:

🔸 عفونت های ادراری

🔸 هیپوتیروئیدی یا کم کاری تیروئید در نوزادان

🔸 مشکلات کبدی

🔸 زردی ناشی از شیر مادر: زردی ناشی از شیر مادر، تقریبا هیچ‌گاه بدخیم نبوده و منجر به عوارض جدی زردی نخواهد شد.

کدام نوزادان، ریسک ابتلا به زردی بیشتری دارند؟

نوزادان مادرانی که گروه خونی O دارند، ریسک بیشتری برای ابتلا به زردی دارند.

همچنین مادران با گروه خونی منفی، حتما باید در هفته 28 بارداری و بلافاصله بعد از زایمان، آمپول روگام (Rhogam) دریافت بکنند تا از حساس شدن سیستم ایمنی‌شان نسبت به آنتی ژن‌های نوزاد و تشدید زردی در نوزاد پیشگیری شود.

مطب دکتر بهروز سلطانی متخصص کودکان و نوزادان آماده ارائه کلیه خدمات پزشکی کودکان و نوزادان دلبند شما جهت دریافت خدمات معاینه زردی، چک آپ دوره ای و انواع جراحی سرپایی ختنه، سرم تراپی با شماره های ۰۲۱۶۶۹۱۲۹۸۵ – ۰۲۱۶۶۹۱۳۰۱۴ در تماس باشید.