کروپ یا خروسک در کودکان

یکی از بیماری‌ های تنفسی ریوی در کودکان، خروسک یا همان کروپ است.کروپ بیماری شایع تنفسی است که ۳ درصد کودکان شش ماهه تا سه ساله را درگیر می کند به طوری 7 درصد از بستری های سالانه ی کودکان زیر پنج سال با علامت تب و بیماری تنفسی حاد به علت کروپ است. کروپ علامتی از انسداد مجاری  هوایی فوقانی است که در اثر تورم حنجره، نای و نایژه ها استریدور دمی (سوت تنفسی) و سرفه های بلند خروسکی ایجاد می ‌شود.

باید گفت خروسک به اندازه قبل خطرناک نیست، زیرا امروزه واکسن ‌های سرخک، هموفیلوس آنفلوانزا یا همان واکسن هیب و دیفتری از کودکان در مقابل برخی انواع خطرناک خروسک محافظت می ‌کند. امروزه بیشتر موارد خروسک خفیف هستند و بعد از یک هفته بدون هیچ گونه مشکلی رفع می‌ شوند. با این حال، چنانچه کودک مورد شدیدی از خروسک داشته باشد، مشکلات جدی تنفسی مانند ذات الریه یا پنومونی کودکان را در پی خواهد داشت.

علائم کروپ چیست؟

در ابتدای بیماری کودک می تواند علائمی مشابه سرماخوردگی از جمله آبریزش بینی، گرفتگی بینی و تب داشته باشد. با متورم شدن قسمت فوقانی مجرای تنفسی یعنی تار های صوتی و نای صدای کودک زمخت و سرفه هایی خشن (شبیه پارس کردن) خواهد داشت.

با ادامه دار شدن تورم مجرای تنفسی، تنفس سخت تر خواهد شد. در این مواقع کودکان هنگام تنفس، صدایی دل خراش و جیغ مانند از خود در می آورند که به آن استریدور (سوت تنفسی) گفته می شود. همچنین ممکن است نفس نفس بزنند و قفسه سینه منقبض شود که به این حالت ریترکشن قفسه سینه گفته می شود.

در موارد خیلی شدید کروپ یا خروسک به علت کمبود اکسیژن در اطراف لب ها کبودی به چشم می خورد و معمولا کودک رنگ پریده است. علائم کروپ معمولا شب ها و مواقعی که کودک ناراحت است و یا گریه می کند، بدتر می شود.

کروپ چگونه تشخیص داده می شود؟

در تشخیص کروپ به ندرت نیاز به بررسی‌های آزمایشگاهی است. کشت های ویروسی و تست های سریع آنتی‌ژن کمترین تاثیر را بر درمان دارند و به طور رایج توصیه نمی شوند.

اولین چیزی که متخصص کودکان به دنبال آن می گردد سرفه های پارس گونه، صدای خس خس تنفس و صدای نا هنجار کودک است. همچنین بیماری اخیر کودک که باعث تب و آبریزش و گرفتگی بینی او شده است برای پزشک متخصص مهم خواهد بود.

در مواردی که کروپ (خروسک) شدید است و یا روند بهبود آن کند پیش می رود پزشک متخصص ممکن است از درخواست انجام گرافی گردن (Neck X-Ray) دهد تا در صورت وجود گرفتگی زیادی در قسمت فوقانی مجرای تنفسی کودک، به خوبی مشخص شود.

🔸 پیشگیری از خروسک در کودک چگونه است؟

به نظر می‌رسد برخی کودکان تا وقتی مجاری هوایی ‌شان رشد می‌ کند و بزرگ‌ تر می ‌شود، بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به خروسک هستند. پس اگر کودک برای بار دوم خروسک گرفت، درمان خانگی فوراً باید شروع شود و حتی اگر مورد قبلی خروسک کودک خفیف بوده است، باز هم در مراجعه به پزشک نباید تردید کرد. زیرا که هر مورد حمله خروسک متفاوت است و برخی از آن ها در مقایسه با بقیه جدی ‌تر است یا به درمان تهاجمی ‌تری نیاز دارد.

همانند بسیاری از بیماری ‌ها، اولین مراقبت مفید شست‌ و شوی دست‌ ها با آب و صابون است. تا حدامکان کودکان باید از هر کسی که عفونت تنفسی دارد دور نگه دشته شود. همچنین هر کودکی که بیش از شش ماه سن دارد، هر سال واکسن آنفلوانزایش را باید دریافت کند.

درمان خروسک کودک چگونه انجام می شود؟

درمان خروسک در خانه قابل انجام است. ابتدا باید بتوان کودک را آرام نگه داشت. زیرا گریه کردن باعث بدتر شدن این بیماری می شود. به منظور درمان خروسک شما می توانید کارهای زیر را انجام داد:

• با استفاده از استامینوفن (یا ایبوپروفن در صورتی که کودک بالای ۶ ماه سن دارد) می توان تب را کنترل کرد. قبل از مصرف این داروها با بهترین متخصص اطفال مشورت کنید.
• در بعضی موارد به منظور کاهش تورم مجاری تنفسی از دارو های استروئیدی استفاده می شود. بیماران مبتلا به کروپ (خروسک) به ندرت به بستری شدن نیاز پیدا می کنند.
• کودک باید مایعات زیاد بنوشد. در صورت لزوم، می توان از قاشق و یا قطره چکان استفاده کرد. بچه های مبتلا به خروسک باید بیشتر استراحت کنند.
• تنفس در هوای مرطوب می تواند به کودک کمک کند احساس بهتری داشته باشند. برای رسیدن به این منظور می توان:
• از یک دستگاه بخور سرد استفاده کرد یا دوش آب گرم را باز کرد تا حمام پر از بخار آب شود. سپس کودک به مدت ۱۰ دقیقه در حمام بماند تا بخار آب را تنفس کند. تنفس در بخار آب در بعضی مواقع سرفه شدید را متوقف می کند.
• در هوای خنک تر، می توان چند دقیقه ای کودک را به بیرون ببرد تا هوای خنک بیرون را تنفس کند. تنفس هوای سرد به بهبود علائمخروسک کودکان کمک می کند.
• می توان کودک را با ماشینی که پنجره اش کمی پایین آورده شده بیرون برد.

در چه مواردی باید به متخصص اطفال مراجعه کرد؟

اکثر کودکان بدون هیچ مشکلی، از کروپ بهبود می یابند. اما بعضی از کودکان به ویژه کودکان زودرس، یا کودکانی که مبتلا به آسم یا بیماری های دیگر ریوی هستند در معرض خطر عوارض ناشی از کروپ می باشند.

در موارد زیر حتما به پزشک متخصص کودکان یا اورژانس اطفال مراجعه کنید:

• اگر تنفس کودک سنگین شده است و یا به سختی نفس می کشد.
• اگرهنگام صحبت کردن و راه رفتن نفس کم می آورد.
• اگر هنگام تنفس عضلات گردن و سینه کشیده می شود.
• اگر صدای کودک خروسکی شده است و علائم کروپ رو به وخامت است.
• اگر اطراف دهان کودک رنگ پریده و کبود است.
• اگر آب دهان کودک راه می افتد یا مشکل بلع دارد.
• اگر خواب آلوده است و یا به سختی از خواب بیدار می شود.
• اگر دچار کم آبی بدن شده است. (دهان خشک و چسبنده، کم بودن یا عدم وجود اشک هنگام گریه کردن، چشمان گود افتاده و ادرار کم)

مطب دکتر بهروز سلطانی متخصص کودکان و نوزادان آماده ارائه کلیه خدمات پزشکی کودکان و نوزادان دلبند شما جهت دریافت خدمات معاینه زردی، چک آپ دوره ای و انواع جراحی سرپایی ختنه، سرم تراپی با شماره های ۰۲۱۶۶۹۱۲۹۸۵ – ۰۲۱۶۶۹۱۳۰۱۴ در تماس باشید.