چگونه از استرس کودک هنگام مدرسه رفتن کم کنیم؟

شوق رفتن به مدرسه خیلی راحت می‌تواند تبدیل به استرس بزرگی شود. استرس مدرسه در کودکان اگر بیش ‌از حد شود، می‌تواند باعث مشکلاتی در سلامت، خواب و عملکرد مغز آن‌ها شود. از این رو کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان هم می‌تواند یک دغدغه مهم برای والدین باشد.

نشانه‌ های اضطراب مدرسه رفتن در کودکان

استرس مدرسه رفتن می‌تواند به شکل‌های مختلف ظاهر شود. والدین و معلمان ممکن است متوجه این نشانه‌ها در دانش‌آموزان شوند که عبارت‌اند از:

• تلاش برای مدرسه ‌نرفتن و بروز احساس بیماری
• بروز عصبانیت یا نشان‌دادن سایر مشکلات رفتاری
• اجتناب از تماس چشمی در کلاس
• اجتناب از کار و فعالیت در مدرسه
• ناکامی در انجام تکالیف
• انزواطلبی بجای معاشرت با بچه‌های دیگر

در کودکانی که اضطراب مدرسه در آن‌ها تداوم یا شدت آن افزایش یافته است، ممکن است علائم فیزیکی ظاهر شوند؛ مانند:

• حالت تهوع
• از دست دادن اشتها
• مشکل خواب
• سردرد

اضطراب مدرسه همچنین می‌تواند به افسردگی حاد تبدیل شود. با دیدن این علائم باید به‌طور جدی به فکر کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودک بود.

علت استرس و اضطراب کودکان از مدرسه

برای کودکان در هر سنی، معمول است که استرس مربوط به مدرسه را تجربه کنند. این مشکل بیشتر در پایان تابستان، زمانی که مدرسه در شرف باز شدن است آشکار می ‌شود. عوامل اجتماعی، تحصیلی، عوامل محیطی پنهان و غیره نقش مهمی را در ایجاد استرس مدرسه رفتن ایفا می‌کنند که مهم ترین آن ها عبارتند از:

• عوامل استرس زای اجتماعی

بسیاری از بچه‌ها در موقعیت‌های اجتماعی سطحی از استرس یا اضطراب را تجربه می‌کنند. در این حال باید بااحتیاط رفتار کرد و به دنبال راه‌ حل اصولی برای کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان بود.

• نحوه برخورد معلم

اکثر معلمان تمام تلاش خود را برای ارائه یک تجربه ‌آموزشی مثبت به دانش‌آموزان به‌کار می‌گیرند، برخی از دانش‌آموزان برای سبک‌های تدریسی خاص مناسب‌ترند. اگر بین دانش‌آموز و معلم ناهماهنگی وجود داشته باشد، احساسات منفی به شکل استرس در مورد مدرسه یا توانایی‌های فردی شکل می‌گیرد.

• پذیرفته‌ نشدن در دایره دوستان

حضور در جمع دوستان را یکی از جنبه‌های مورد علاقه و سرگرم‌کننده مدرسه می باشد؛ با این ‌وجود، جمع‌های دوستی می‌توانند منبع اصلی استرس مدرسه رفتن باشند. نگرانی در مورد نداشتن دوستان کافی، راه‌ نیافتن به جمع دوستان، ناتوانی در هماهنگی با آن‌ها، درگیری‌های بین فردی و فشار همسالان، مواردی ­ا‌ست که ممکن است کودک را تحت ‌فشار قرار ‌دهد.

• معضل «قلدری» در مدرسه

قلدری هنوز در بسیاری از مدارس، حتی در مدارسی که سیاست مقابله با آن را دارند، اتفاق می‌افتد. راه‌هایی برای مبارزه با قلدری وجود دارد که والدین باید از آن‌ها با کمک پزشک روانشناس کودکان اطلاع داشته و اجرا کنند.

• یک برنامه فشرده

بسیاری از والدین فرزندان خود را در بسیاری از فعالیت‌های فوق ‌برنامه ثبت ‌نام می‌کنند. با بزرگ‌شدن بچه‌ها، فعالیت‌های فوق ‌برنامه کار مدرسه را بسیار سخت‌تر می‌کند و همین عامل ایجاد استرس است.

• رژیم‌ غذایی نادرست

گاهی کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان تنها با اصلاح رژیم غذایی ممکن خواهد بود. چراکه با توجه به فراوانی بیش ‌از حد فست‌ فودها و محدودیت‌های زمانی، رژیم غذایی کودکان دارای قند بیشتر و مواد مغذی کم‌تری است. این امر منجر به نوسانات خلقی، کمبود انرژی و سایر اثرات منفی شده و بر بالارفتن سطح استرس تاثیر می‌گذارد.

راهکارهای کاهش استرس کودکان از مدرسه رفتن

برای کاهش استرس در کودکان می توان راهکارهای زیر را امتحان کرد:

۱) گوش کنید.

اولین قدم برای کاهش استرس کودکان از رفتن به مدرسه این است که به آن‌چه در درون آن‌ها می‌گذرد گوش دهید. حتی اگر صحبت نمی‌کنند، مراقب نشانه‌های غیرکلامی باشید یا اگر بچه‌تان خود واقعی‌اش به نظر نمی‌رسد، به غرایزتان اعتماد کنید. مکالمه را با پرسیدن اتفاقی در مورد مدرسه در حالی‌که در حال رانندگی به خانه یا در سوپرمارکت یا انجام کارهای روزمره هستید، شروع کنید. آن‌ها را تحت ‌فشار قرار ندهید و به‌دنبال پاسخ فوری نباشید.

۲) در مورد تکالیف صحبت کنید.

تکالیف مدرسه یکی از دلایل استرس مدرسه در کودکان است. اگر آن‌ها تازه به مدرسه یا مقطع جدید رفته‌اند، در مورد کار با آن‌ها صحبت کنید. همچنین کمک کنید تا برای انجام تکالیف برنامه‌ ریزی کنند.

۳) روی نمره فرزندانتان زیادی حساس نشوید.

بهتر است به جای تمرکز روی نمرات، برروی تکمیل تکالیف و درک مفاهیم درسی تمرکز کنید. یادگیری کارآمد و اصولی بدون توجه به حساسیت روی نمره، به آن‌ها کمک می‌کند نه‌تنها در مدرسه، بلکه در بازار کار موفق شوند. همچنین به کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان کمک خواهد کرد.

۴) یک روتین برای شروع صبح بچینید.

یک برنامه روتین برای صبحانه سالم تنظیم کنید. سعی کنید صبح‌ها را با آرامش آغاز کنید و در مورد برنامه‌ریزی برای روز مشتاق باشید تا استرس مدرسه رفتن برای کودک کم شود.

۵) “روز بدون برنامه“ داشته باشید.

همان میزان که فعالیت‌ها و فوق‌ برنامه­ ها در رشد علمی و روحی کودک موثر است، به همان اندازه باید برای استراحت و گذراندن ساعاتی بدون برنامه‌ ریزی هم اهمیت قائل شد. یک روز در هفته بعد از مدرسه را “روز بدون برنامه” نام‌گذاری کنید. به او اجازه دهید زمان استراحت مناسبی داشته باشد و برای بقیه هفته آماده شود.

۶) قوانین مدرسه را بدانید.

در جلسات مدرسه برای والدین شرکت کنید تا بتوانید آن‌چه را که از فرزندتان انتظار می‌رود درک کنید. درک و کمک شما برای پذیرش قوانین، در کاهش استرس رفتن به مدرسه در کودکان موثر است.

۷) دیوار نگرانی و خوش‌بینی بسازید.

یک دسته از برگه‌های یادداشتی چسبی به کودک بدهید و بخواهید در هر یادداشت یک نگرانی بنویسند و آن‌ها را روی «دیوار نگرانی» بچسبانند. به آن‌ها یادآوری کنید که وقتی نگرانی‌هایشان روی دیوار چسبیده شد، دیگر لازم نیست به آن‌ها فکر کنند. علاوه بر آن یک «دیوار خوش‌بینی» هم بسازید. برای هر برگه یادداشت نگرانی، یک یادداشت مثبت بنویسید. هنگامی‌که دیوار خوش‌بینی شما ایجاد شد، دیوار نگرانی را خراب کنید؛ زیرا دیگر نگرانی ای وجود ندارد.

۸) قدردانی خود را ابراز کنید.

هر روز چند دقیقه را به کودک خود اختصاص دهید و چیزهایی را که به‌خاطر آن‌ها سپاسگزار هستید بیان کنید. وقت‌ گذاشتن برای شناخت لحظات و موهبت‌های مثبت، ذهن خانواده‌تان را به این سمت سوق می‌دهد که بیشتر در مورد چیزهای خوبی که در زندگی‌شان اتفاق می‌افتد متمرکز شوند و کم‌تر به استرس‌های زندگی فکر کنند.

بجای گفتن جملات کلیشه‌ای برای کاهش اضطراب، به نگرانی‌های او گوش دهید و به دنبال راه ‌حل باشید. اگر مشکل حاد باشد می‌توانید از یک روانشناس کمک بگیرید.

مطب دکتر بهروز سلطانی متخصص کودکان و نوزادان آماده ارائه کلیه خدمات پزشکی کودکان و نوزادان دلبند شما جهت دریافت خدمات معاینه زردی، چک آپ دوره ای و انواع جراحی سرپایی ختنه، سرم تراپی با شماره های ۰۲۱۶۶۹۱۲۹۸۵ – ۰۲۱۶۶۹۱۳۰۱۴ در تماس باشید.